Blacha na gont? Sprawdź, czy to możliwe!
Wiele osób zastanawia się, czy istnieją skuteczne rozwiązania pozwalające odświeżyć wygląd dachu bez konieczności zrywania dotychczasowego pokrycia. Jednym z popularnych dylematów jest pytanie: czy na gont można położyć blachę? Krótka odpowiedź brzmi: tak, jest to zazwyczaj możliwe, a nawet często rekomendowane rozwiązanie w pewnych sytuacjach, pozwalające zaoszczędzić czas i środki.
| Źródło pytania | Dotychczasowe pokrycie | Planowane nowe pokrycie | Cel dodatkowy (jeśli dotyczy) | Odpowiedź eksperta |
|---|---|---|---|---|
| Pytanie użytkownika 1 | Dachówka bitumiczna | Blachodachówka | Docieplenie dachu | Brak przeciwwskazań do położenia blachodachówki na gont bitumiczny. |
| Pytanie użytkownika 2 | Dachówka bitumiczna (z mchem) | Blachodachówka | Usunięcie zanieczyszczeń | Konieczne usunięcie zanieczyszczeń (skonsultować z producentem). Wystarczy kontrłaty i łaty do montażu blachodachówki. |
| Pytanie użytkownika 3 | Dachówka bitumiczna | Blachodachówka | Wykonanie wentylacji nowego docieplenia | Należy pozostawić pustkę dylatacyjną między wełną a gontem dla wentylacji. |
| Pytanie użytkownika 4 | Dachówka bitumiczna | Blachodachówka | Docieplenie dachu | Zaleca się wełnę mineralną o grubości min. 20 cm. |
Przygotowanie dachu z gontu do montażu blachy
Pierwszym, kluczowym krokiem w procesie położenia blachy na istniejący dach pokryty gontem bitumicznym, jest jego dokładne przygotowanie. To etap, którego nie można pominąć ani potraktować lekko. Pamiętajmy, że trwałość i estetyka nowego pokrycia blaszanej w dużej mierze zależą od jakości wykonania tego pierwszego kroku. Zacznijmy od inspekcji. Musimy dokładnie ocenić stan istniejącego gontu. Czy jest szczelny? Czy nie ma pęknięć, ubytków, czy też odspajających się fragmentów? Jeśli tak, te uszkodzenia muszą zostać naprawione przed rozpoczęciem dalszych prac. Uszkodzone lub brakujące elementy gontu należy uzupełnić lub wymienić. Częstym problemem, zwłaszcza na dachach pokrytych gontem bitumicznym, jest pojawianie się mchu i porostów. Jak wskazuje jedno z pytań, "na dachówce bitumicznej jest dużo mchu". Mchu nie wolno lekceważyć. Nie tylko szpeci dach, ale przede wszystkim gromadzi wilgoć i przyspiesza degradację gontu. Aby wyeliminować ryzyko powstawania wilgoci pod nowym pokryciem z blachy, konieczne jest usunięcie wszelkich zanieczyszczeń ze starego gontu. Dotyczy to mchu, porostów, liści, a także kurzu i piasku. Choć może wydawać się to oczywiste, wybór metody czyszczenia jest istotny. Zaleca się skonsultować się z producentem gontu, aby upewnić się, że zastosowana metoda czyszczenia (np. chemiczna lub mechaniczna) nie naruszy powierzchni istniejącego pokrycia. Po usunięciu zanieczyszczeń i naprawie ewentualnych uszkodzeń, przychodzi czas na montaż elementów konstrukcyjnych, które posłużą do zamocowania blachy. W przypadku układania blachy na gont, najczęściej stosuje się kontrłaty i łaty. Kontrłaty montuje się wzdłuż krokwi, na istniejącym goncie. Tworzą one pustkę powietrzną między starym i nowym pokryciem, co jest kluczowe dla wentylacji, o czym szczegółowo powiemy później. Grubość kontrłat powinna zapewnić odpowiedni przepływ powietrza. Zazwyczaj stosuje się kontrłaty o grubości 2-3 cm. Następnie na kontrłatach mocuje się łaty, do których bezpośrednio przykręcana będzie blacha. Rozstaw łat zależy od rodzaju wybranej blachodachówki lub blachy trapezowej. Producenci blach dachowych podają dokładne wytyczne dotyczące rozstawu łat dla swoich produktów. Ścisłe przestrzeganie tych wytycznych jest niezbędne dla prawidłowego montażu i estetycznego wyglądu dachu. Błędy w rozstawie łat mogą skutkować falowaniem blachy. Istotną kwestią jest także to, czy konieczne jest zastosowanie dodatkowej warstwy izolacyjnej w postaci folii lub membrany pod blachą. Jak wynika z odpowiedzi eksperta, jeśli dotychczasowe pokrycie z gontu nie przeciekało i jest szczelne, nie ma bezwzględnej konieczności stosowania folii ani membrany paroprzepuszczalnej bezpośrednio na gont. Pustka powietrzna stworzona przez kontrłaty w większości przypadków wystarczy do odprowadzenia wilgoci z pod blachy. Jednakże, w przypadku wątpliwości co do szczelności gontu lub chęci zwiększenia bezpieczeństwa, można rozważyć zastosowanie membrany dachowej. Membrana ta układana jest na goncie, pod kontrłatami. Ważne jest, aby była to membrana wysokoparoprzepuszczalna, która umożliwi odparowanie ewentualnej wilgoci z gontu. Warto wspomnieć o kosztach. Cena kontrłat i łat (drewna) oraz śrub mocujących zależy od regionu i aktualnych cen materiałów budowlanych. Orientacyjnie, koszt zakupu drewna na kontrłaty i łaty dla dachu o powierzchni 100 mkw może wynieść od kilkuset do ponad tysiąca złotych. Do tego dochodzi koszt śrub i wkrętów do drewna. Pamiętajmy, że drewno powinno być zaimpregnowane, co zwiększy jego trwałość i odporność na czynniki biologiczne. Przygotowanie dachu to nie tylko techniczne aspekty, ale także logistyka. Należy zaplanować transport materiałów na dach oraz zorganizować ekipę dekarską. Czasochłonność etapu przygotowania zależy od stanu istniejącego gontu i wielkości dachu, ale zazwyczaj trwa od jednego do kilku dni dla standardowego domu jednorodzinnego. Bądźmy szczerzy, to nie jest praca na jedno popołudnie, trzeba się przyłożyć, żeby potem spać spokojnie. W podsumowaniu, przygotowanie dachu z gontu do montażu blachy wymaga dokładnej inspekcji, naprawy uszkodzeń, gruntownego czyszczenia i prawidłowego montażu kontrłat i łat. Odpowiednie wykonanie tych kroków jest fundamentem dla trwałego i funkcjonalnego pokrycia z blachy.Wentylacja dachu przy kładzeniu blachy na gont
Aspekt wentylacji dachu jest absolutnie kluczowy, gdy decydujemy się na położenie blachy na istniejące pokrycie z gontu bitumicznego. Pominięcie lub niewłaściwe zaprojektowanie systemu wentylacyjnego może prowadzić do poważnych problemów w przyszłości. Zastawmy się na chwilę, co się dzieje pod blaszanym dachem. Ciepłe powietrze z wnętrza budynku przenika do przestrzeni dachowej, a słońce dodatkowo nagrzewa blachę. Różnica temperatur między powierzchnią blachy a chłodniejszym powietrzem pod spodem prowadzi do skraplania się pary wodnej, czyli kondensacji. Jeśli wilgoć nie ma możliwości skutecznego odprowadzenia, zaczyna gromadzić się w przestrzeni dachowej. A wilgoć, jak wiadomo, to nasz cichy wróg numer jeden w konstrukcji dachu. Sprzyja rozwojowi grzybów i pleśni, degraduje elementy drewniane konstrukcji dachu (krokwie, łaty, kontrłaty), a w przypadku obecności wełny mineralnej jako izolacji, znacznie obniża jej właściwości termoizolacyjne. Krótko mówiąc, brak wentylacji to proszenie się o kłopoty. Kładąc blachę na gont, z natury rzeczy tworzymy dwie warstwy pokrycia dachowego, co może utrudniać naturalny przepływ powietrza. Dlatego tak ważne jest, aby zapewnić odpowiednią przestrzeń wentylacyjną między starym gonciowym pokryciem a nową blachą. Jak wspomniano wcześniej, rolę tę pełnią kontrłaty. Montując kontrłaty wzdłuż krokwi, tworzymy tunel wentylacyjny, którym powietrze może swobodnie przepływać od okapu do kalenicy. Standardowo stosuje się kontrłaty o grubości 2-3 cm. Ta przestrzeń zazwyczaj wystarcza, aby zapewnić odpowiedni przepływ powietrza. Jednakże, dla większych dachów lub przy skomplikowanych kształtach połaci dachowej, może być konieczne zastosowanie kontrłat o większej grubości, aby zwiększyć przepływ powietrza. Pamiętajmy, że wentylacja działa na zasadzie konwekcji – ciepłe powietrze unosi się do góry, zasysając świeże, chłodniejsze powietrze od dołu. Aby system wentylacyjny działał prawidłowo, musi mieć zapewniony swobodny dopływ powietrza u okapu oraz swobodny wylot powietrza przy kalenicy. Wlot powietrza zazwyczaj realizowany jest przez przestrzeń między deskowaniem okapowym a dolną krawędzią blachy. Aby zapobiec przedostawaniu się owadów i drobnych zwierząt do przestrzeni wentylacyjnej, stosuje się specjalne kratki lub siatki wentylacyjne montowane pod okapem. Wylot powietrza natomiast realizowany jest przez specjalne gąsiory wentylacyjne montowane na kalenicy dachu. Gąsiory te posiadają otwory lub szczeliny, które umożliwiają swobodny przepływ powietrza na zewnątrz. Ilość i rodzaj gąsiorów wentylacyjnych należy dobrać odpowiednio do powierzchni dachu i przepływu powietrza. Producenci systemów dachowych oferują szeroki wybór rozwiązań wentylacyjnych dla kalenicy. Jeśli na dachu znajdują się lukarny, okna dachowe lub inne elementy przechodzące przez połać, również należy zadbać o ich prawidłową wentylację. Wokół tych elementów stosuje się specjalne elementy wentylacyjne lub listwy wentylacyjne, które zapewniają ciągłość przepływu powietrza w przestrzeni pod blachą. Nie ma, co ukrywać, że wentylacja przy takich elementach to sztuka sama w sobie, wymagająca precyzji i wiedzy. W kontekście wentylacji, szczególnie ważnym aspektem, który pojawia się w pytaniach, jest połączenie położenia blachy na gont z jednoczesnym dociepleniem dachu. Jeśli docieplenie dachu polega na ułożeniu wełny mineralnej między krokwiami od strony poddasza, należy, jak sugeruje ekspert, pozostawić pustkę dylatacyjną między wełną a istniejącym pokryciem z gontu. Ta pustka wentylacyjna, w połączeniu z przestrzenią pod blachą, zapewni odpowiednią cyrkulację powietrza i odprowadzenie wilgoci zarówno z wełny mineralnej, jak i spod blachy. Grubość pustki wentylacyjnej między wełną a gonetem powinna wynosić minimum 2-3 cm. Niektórzy dekarze zalecają nawet większą przestrzeń, aby zapewnić lepszą wentylację. Dobrze zaprojektowany system wentylacji dachu z wełną mineralną pod spodem to gwarancja suchej i efektywnej izolacji, co przekłada się na komfort cieplny i niższe rachunki za ogrzewanie. Zaniedbanie tego elementu może oznaczać, że całe nasze starania z dociepleniem pójdą na marne. Koszt elementów wentylacyjnych (kratki, siatki, gąsiory wentylacyjne) jest niewielki w porównaniu do kosztów całego dachu, ale ich rola jest nie do przecenienia. Warto zainwestować w sprawdzone, systemowe rozwiązania oferowane przez producentów pokryć dachowych. Orientacyjnie, koszt tych elementów dla dachu o powierzchni 100 mkw może wynosić kilkaset złotych. Czas montażu elementów wentylacyjnych jest integralną częścią prac dekarskich i nie wydłuża znacząco całego procesu. Prawidłowo wykonana wentylacja to inwestycja w długowieczność dachu i spokój ducha.Izolacja termiczna a kładzenie blachy na gont
Kwestia izolacji termicznej w kontekście kładzenia blachy na gont jest niezwykle ważna i często pojawia się jako cel towarzyszący wymianie lub modernizacji pokrycia dachowego. Wiele osób decydując się na taką inwestycję, chce jednocześnie poprawić efektywność energetyczną swojego domu i zmniejszyć straty ciepła przez dach. Pytanie "dachówkę bitumiczną chcielibyśmy położyć blachodachówkę i jednocześnie docieplić dach" jest tego najlepszym dowodem. Jest to podejście ekonomiczne i logiczne, skoro i tak prowadzone są prace na dachu. Docieplenie dachu odgrywa kluczową rolę w komforcie cieplnym budynku, zarówno zimą, chroniąc przed utratą ciepła, jak i latem, zapobiegając przegrzewaniu się poddasza. Dobrej jakości izolacja termiczna przekłada się bezpośrednio na niższe rachunki za ogrzewanie i klimatyzację. W przypadku dachu pokrytego gonetem, a następnie blaszanym, dostępne są różne metody docieplenia. Najczęściej stosowaną metodą docieplenia dachu w kontekście układania nowego pokrycia jest docieplenie od wewnątrz, czyli między krokwiami, z wykorzystaniem materiałów izolacyjnych takich jak wełna mineralna lub pianka poliuretanowa. Wełna mineralna, jak sugeruje ekspert w jednej z odpowiedzi, jest często rekomendowana. Warto zwrócić uwagę na zalecaną grubość izolacji. Minimalna grubość wełny mineralnej, która zapewni znaczącą poprawę izolacyjności termicznej dachu, to zazwyczaj 20 cm. Jednak w celu osiągnięcia optymalnych parametrów energetycznych, zaleca się zastosowanie grubości 25 cm, a nawet 30 cm, w zależności od regionu i obowiązujących przepisów budowlanych. Większa grubość izolacji to mniejsze straty ciepła, co w długim okresie przekłada się na wymierne oszczędności. Montaż wełny mineralnej między krokwiami wymaga precyzji. Rolki lub płyty wełny należy dokładnie docinać, tak aby szczelnie wypełniały przestrzeń między krokwiami, bez pozostawiania szczelin. Należy pamiętać o konieczności pozostawienia wspomnianej wcześniej pustki wentylacyjnej między wełną a istniejącym pokryciem z gontu. Można to osiągnąć poprzez zamocowanie listew dystansowych do krokwi przed ułożeniem wełny. Po ułożeniu wełny, od strony poddasza (ciepłej) montuje się folię paroizolacyjną. Jej zadaniem jest zapobieganie przenikaniu pary wodnej z wnętrza budynku do warstwy izolacji. Para wodna w izolacji znacznie obniża jej skuteczność. Folię paroizolacyjną należy ułożyć szczelnie, zakłady skleić specjalną taśmą. Dopiero na folię paroizolacyjną montuje się ruszt pod płytę gipsowo-kartonową lub inne wykończenie poddasza. Inną metodą docieplenia dachu jest zastosowanie płyt izolacyjnych (np. PIR lub XPS) układanych na krokwach. Ta metoda, znana jako docieplenie nakrokwiowe, pozwala uniknąć mostków termicznych w krokwiach i zapewnia bardzo dobrą izolacyjność. Jest to jednak metoda bardziej kosztowna i wymagająca demontażu całego istniejącego pokrycia dachowego, co stoi w sprzeczności z ideą kładzenia blachy na gont w celu przyspieszenia prac. Stosuje się ją głównie przy budowie nowych dachów lub generalnych remontach. Istnieje również możliwość częściowego docieplenia dachu poprzez ułożenie dodatkowej warstwy izolacji między kontrłatami a łatami, lub nawet bezpośrednio pod blachą (np. w postaci mat izolacyjnych z powłoką paroizolacyjną). Jednak te metody zazwyczaj zapewniają mniejszy efekt termiczny w porównaniu do pełnego docieplenia między krokwiami. Koszt materiałów izolacyjnych, takich jak wełna mineralna o grubości 20-25 cm, dla dachu o powierzchni 100 mkw może wynieść od kilku do kilkunastu tysięcy złotych, w zależności od producenta i parametrów materiału. Do tego dochodzi koszt folii paroizolacyjnej i taśm klejących. Montaż izolacji i folii paroizolacyjnej wymaga czasu i staranności. Jest to praca, która powinna być wykonana przez doświadczoną ekipę, aby zapewnić szczelność systemu. Pamiętajmy, że docieplenie dachu, zwłaszcza gdy decydujemy się na znaczną grubość izolacji, może wymagać pewnych zmian w konstrukcji dachu lub adaptacji istniejących elementów, np. przedłużenia krokwi. Zawsze warto skonsultować planowane prace z konstruktorem lub doświadczonym dekarzem. W końcu nie chcemy, aby nasze starania o ciepły dom zakończyły się nieoczekiwanymi problemami konstrukcyjnymi. Docieplenie dachu to poważna inwestycja, która przyniesie realne korzyści w postaci niższych rachunków i większego komfortu, ale musi być wykonana prawidłowo. Przykładowe ceny wełny mineralnej o grubości 20 cm w rolkach (stan na połowę 2023 roku, ceny orientacyjne i mogą się różnić): Oczywiście, te ceny są jedynie przykładem i mogą się różnić w zależności od sklepu, regionu i aktualnych promocji. Zawsze warto porównać oferty kilku producentów.Często Zadawane Pytania (Q&A) dotyczące kładzenia blachy na gont
Czy na gont można położyć blachę?
Tak, generalnie możliwe jest położenie blachy na istniejące pokrycie z gontu bitumicznego, pod warunkiem, że stary gont jest w dobrym stanie i zostanie odpowiednio przygotowany.
Czy konieczne jest usunięcie starego gontu przed położeniem blachy?
Nie jest to zawsze konieczne. Jeśli gont jest szczelny i stabilny, można ułożyć blachę na ruszcie z kontrłat i łat bezpośrednio na nim.
Jak przygotować dach z gontu do położenia blachy?
Należy przeprowadzić inspekcję, naprawić uszkodzenia gontu, usunąć mech i zanieczyszczenia, a następnie zamontować ruszt z kontrłat i łat, który zapewni wentylację i będzie podłożem dla blachy.
Czy trzeba zapewnić wentylację dachu przy kładzeniu blachy na gont?
Tak, wentylacja jest kluczowa. Kontrłaty tworzą przestrzeń wentylacyjną między gonetem a blachą, umożliwiając odprowadzenie wilgoci.
Czy można docieplić dach jednocześnie kładąc blachę na gont?
Tak, najczęściej stosuje się docieplenie od wewnątrz, między krokwiami, z wykorzystaniem wełny mineralnej. Należy przy tym pamiętać o zachowaniu pustki wentylacyjnej między wełną a gonetem.